CursorOnTour@ST | Uit de oude doos

Een spreekwoordelijke oude doos met een slordige zes decennia aan inhoud - haal daar de inlijstwaardige parels maar eens uit. Openingshandelingen, Koninklijke bezoeken, plechtigheden en ander jaarboekmateriaal te over - maar wíj keken naar de foto’s in het archief die ons prikkelden, nieuwsgierig maakten of de wat meer rafelige randjes van ruim zestig jaar faculteitsleven belichtten.

door
archieffoto TU/e

Het probleem van Gerrit (1958)

‘Gerrit van Asten werkt met apparatuur voor elektrolyse van keukenzout’, meldt het bijschrift in de online TU/e-beeldbank. De foto, afkomstig uit de collectie van San de Beer, werd in de beginjaren van de faculteit gemaakt bij de vakgroep Anorganische Chemie, in een lab dat destijds nog in het inmiddels gesloten Paviljoen gehuisvest was. Laboratorium-assistent Van Asten figureert op talloze foto’s uit die tijd, gekiekt op uiteenlopende momenten, steevast in witte labjas. ‘Van Asten met een probleem’ meldt de handgeschreven tekst bij een andere alledaagse foto van de medewerker, gebogen over een tafel, uit februari 1959. We hopen er ooit nog eens achter te komen wat dat probleem was.

Het ‘doortrapte’ 23ste (1980)

Vanaf waar ze vertrokken, waar ze naartoe gingen en wat ze daar gingen doen - wie het weet, mag het ons alsnog vertellen. De ons bekende feiten so far: we kijken hier naar 1980, meer specifiek naar het 23ste bestuur van studievereniging ‘Jan Pieter Minckelers’. Achtkoppig maar liefst, kom daar anno 2019 nog maar eens om. Het lijdend én leidend voorwerp bovenin is bestuursvoorzitter Astrid; onder haar zitten Piet, Martien, Donné, Do, Paul, Leo en Han. De scheikundigen bouwden dit tandemachtige gevaarte in elk geval zeker niet zelf, verzekeren andere oud-bestuurders binnen de faculteit ons. Schijnt meer een dingetje voor werktuigbouwkundigen te zijn.


De moeder aller affaires (1990)

In 2012 blikten we met de TU/e-hoofdrolspeler al eens terug op de affaire Buck/Goudsmit, ‘de moeder aller affaires op de TU/e’. Henk Buck was hier hoogleraar Organische Scheikunde, werd lange tijd beschouwd als serieuze Nobelprijskandidaat, maar kwam hard ten val na een publicatie in Science over een vermeende doorbraak in de bestrijding van aids. Op de foto zit Buck rechts aan tafel tijdens een persconferentie (in 1990) over deze claim en het onderliggende onderzoek, waarbij al snel van meerdere kanten twijfels zullen rijzen. Het Science-artikel werd gerectificeerd en door de kwestie rolden uiteindelijk meerdere koppen - waaronder die van Buck.


Science, drugs and rock-‘n-roll (1998)

Twee muurschilderingen maakte wijlen Herman Brood, rocker en kunstenaar, in 1998 in scheikundegebouw Helix: The Chemical Brothers en The Chemical Sisters. Hoogleraar Bert Meijer haalde ’s lands vermaarde ‘rock-’n-roll-junkie’, die drie jaar later zelfmoord zou plegen door van het dak van het Amsterdamse Hilton te springen, destijds naar Eindhoven. “Ik heb hem rondgeleid in het lab voor wat inspiratie. Hij zag een spuit, zette die tegen zijn arm en vroeg: ‘Kunnen jullie ook drugs maken?’.” De kunstwerken zijn nog steeds te bewonderen op de vierde verdieping in de oostvleugel van het gebouw. Wat ermee gebeurt als Helix ooit wordt gerenoveerd of gesloopt - de tijd zal het leren.


Where’s your head at (2003)

Volop beweging en actie op deze foto, maar wat bovenal míst: een hoofd. Wáár is dat hoofd? En van wíe is het? Het is in elk geval een lid van team Monsters Inc, hier scorend tegen een team van eerstejaars tijdens het American Football-toernooi van de Chemiewinkel in 2003. We vertrouwen er voor het gemak maar op dat het goedkwam.


Secretaresses en de scheikunde (2006)

De bestuurssecretaresses van elf Nederlandse universiteiten brengen in het voorjaar van 2006 een bezoek aan de TU/e en mogen daar onder meer even hun neus in de chemie steken. Meer specifiek in de zelfgemaakte shampoo die ze die dag maken en ongetwijfeld mee naar huis hebben mogen nemen. Hoe het haar van de dames de dag erop zat en rook, melden de archieven niet.


De man in de doos (2008)

Een man met stralend gezicht in een doos gevuld met piepschuim, ‘Boo!’ op zijn knalrode shirt. Hij heet Leon Jacobs en we snappen dat hij straalt, want kort na het nemen van deze foto zou de oud-student zijn promotieonderzoek aan de faculteit ST afronden. Jacobs deed onderzoek naar de productie van piepschuim als verpakkingsmateriaal, meer specifiek naar koolstofdioxide als milieuvriendelijk alternatief voor het schadelijke gas pentaan dat hierbij wordt gebruikt. De TU/e-archieven staan natuurlijk bol van de onderzoeksgerelateerde foto’s, de ene soms nog vervreemdender dan de andere. Maar deze vrolijke plaat trok toch even extra onze aandacht.


Grootbegeleiders (2009)

Twee scheikundigen, één werktuigbouwkundige, en eind 2009 hadden ze gedrieën iets gemeen: Bert Meijer (ST/BMT), Rutger van Santen (ST) en Han Meijer (WTB) waren de eerste hoogleraren die de TU/e eerde als ‘grootbegeleiders’ van promovendi. De stand op dat moment, een kleine 9,5 jaar geleden: 55 promoties voor Bert Meijer, 54 promoties voor Han Meijer en maar liefst 67 promoties voor Van Santen. Er zouden nog vele promovendi volgen, maar dit beeldje van de Limburgse kunstenaar Fons Bemelmans hadden ze op dat moment toch maar mooi alvast te pakken.


Los in het lab (2011)

Tientallen bevlogen vwo’ers uit het hele land die zich een weeklang storten op het maken van onder meer paracatemol of parfum - al sinds 1985 houdt de faculteit Scheikundige Technologie de Vwo-Werkweek. Leerlingen met belangstelling voor scheikunde gaan vier dagen lang in groepjes, en onder deskundige begeleiding, aan de slag met uiteenlopende projecten in de TU/e-labs. De volgende editie is trouwens eind augustus.


Dit artikel maakt deel uit van de speciale reeks CursorOnTour@ST, met verslaggeving op locatie, dit keer vanuit de faculteit Scheikundige Technologie.

Deel dit artikel