Nick Hermans. Foto | Rien Meulman

Sluitstuk | Apenkooien in de dierentuin

Een bijbaantje bij Ouwehands Dierenpark zette dierenliefhebber en recent afgestudeerde ID-masterstudent Nick Hermans aan het denken. Door de aanwezige hekken zijn mens en dier gescheiden, waardoor interactie nauwelijks mogelijk is. Tijdens zijn afstudeerproject ‘Across the Fence’ ontwierp hij speciale cilinders voor in het orang-oetanhok, die voor een intenser diercontact moeten zorgen.

Liep je vroeger in een dierentuin langs kleine hokken met veelal gestreste dieren, nu zie je steeds vaker grote diereneilanden waar een natuurlijkere leefomgeving wordt nagebootst. Zo kun je ook als bezoeker meer leren over de leefstijl en het gedrag van dieren. Nadeel is wel dat de afstand tussen dierentuinbezoeker en dier er nog steeds is. Je kunt de dieren wel zien en horen, maar echt dichtbij komen is vaak niet mogelijk.

En dat is jammer, vindt Nick Hermans, want zo gaat een stukje persoonlijke beleving en impact van het dichtbij ervaren van een wild dier juist verloren. “Ik werk al een jaar of zeven als bijbaantje bij Ouwehands Dierenpark. Meestal bij de entree-afdeling, maar soms ook in het park zelf. Het viel me op dat bezoekers vaak relatief snel langs de verblijven lopen, alsof ze niet echt geboeid zijn. Daarom wilde ik graag iets ontwerpen wat de dierentuinbeleving meer op de persoon richt.”

Als vrijwillige dierenverzorger doet Nick ondertussen ervaring op en praat veel met andere verzorgers, waardoor hij vrij snel aan de slag gaat met een installatie voor in het orang-oetanverblijf. “Orang-oetans zijn heel sociale dieren en vinden het leuk met iets nieuws bezig te zijn. Bovendien is het vrijwel de enige diersoort die echt actief contact met bezoekers zoekt. Dat biedt perspectief voor een ontwerp om dus zowel iets voor de dierentuinbezoeker te betekenen, maar ook de dieren extra te prikkelen.”

In overleg gebruikt hij de kleine berberaapjes als ‘proefdieren’; omdat ze niet zo sterk zijn en minder snel proefopstellingen kapotmaken. Zo zijn nieuwe ideeën gemakkelijk en snel te testen. Het blijkt nog een hele zoektocht iets geschikt te vinden, vooral omdat er aan veel eisen voldaan moet worden. Zo mag het niet schadelijk voor het dier zijn, moet het het dier stimuleren, leuk voor de bezoeker zijn en moet het werkbaar zijn voor de verzorgers met hun al drukke schema.

Uiteindelijk komen er twee horizontale cilinders te hangen, één in het orang-oetanhok en één erbuiten. Door aan de cilinders te draaien, ontstaan er geluiden, als een communicatiemiddel tussen mens en aap. Daarnaast kunnen de draaibewegingen van de apen-cilinder die van de bezoeker op dezelfde manier laten bewegen. Andersom is vanwege het risico voor de apen -die met een poot of tong klem kunnen komen te zitten- vooralsnog niet haalbaar. “Het was überhaupt nog een hele uitdaging om de installatie monkey proof te maken. Apen zijn zo inventief, ze verbaasden zelfs de dierenverzorgers door naast het verwachte wrikken en trekken met aangescherpte stokjes aan de haal te gaan en de bouten en moeren los te draaien.”

Nick is momenteel in gesprek met de dierentuin voor verdere stappen, na de eerste zeer positieve resultaten voor zowel aap als bezoeker. Daarnaast bekijkt hij de optie een eigen bedrijf te starten of een baan in de edutainment sector te zoeken. Maar voor een bezoek aan de dierentuin blijft er natuurlijk altijd tijd.

Deel dit artikel