“Paviljoen vervult eindelijk zijn lotsbestemming”

De sloop van de buitenkant van het Paviljoen, het oudste gebouw van onze campus, laat nog even op zich wachten vanwege de aanwezigheid van vleermuizen in de spouwmuren. Maar van stilzitten is allerminst sprake: van binnen wordt er al volop circulair gesloopt, gericht op het hergebruiken van zoveel mogelijk materialen. “Wat houd je over als je alle zooi weghaalt? Dat blijken heel mooie dingen te zijn.”

Begin vorig jaar was er al een vermoeden dat er vleermuizen zouden verblijven in het Paviljoen, wat vertraging van de sloopwerkzaamheden zou opleveren. Ruim een jaar later hoopt projectleider Jeroen Ebbers van Real Estate Management dat ze spoedig een overeenkomst kunnen sluiten met de Omgevingsdienst Brabant Noord over hoe de vleermuizen op een veilige manier weggehaald kunnen worden. 

Ondertussen is Van Liempd slopersbedrijven al volop bezig in het gebouw. “De binnensanering van chroom VI en asbest kunnen ze al doen. En de stoelen in de collegezalen kunnen gedemonteerd worden”, vertelt Ebbers. Ook zijn er ramen verwijderd, die hergebruikt gaan worden bij Area51, het Eindhovense skaterspark. “Een mooi voorbeeld hoe circulaire sloop tot iets nieuws kan leiden”, zegt Ebbers. “Het duurt misschien iets langer, maar het levert meer op, omdat elementen met zorg worden hergebruikt.”

Marktplaats

Van Liempd sloopt het Paviljoen circulair, waarbij alle materialen en installaties zoveel mogelijk worden hergebruikt. De sloper fungeert daarbij niet alleen als sloper, maar ook als verkoper van gebruikte bouwmaterialen. Hiervoor hebben zij hun eigen ‘marktplaats’ in het leven geroepen. De universiteit staat daar verder buiten.

Er zijn wat zaken die de TU/e zélf wil hergebruiken, zoals de stalen spanten van Paviljoen NP, de betonnen kolommen, een luchtbehandelingskast, enkele betonnen kozijnen, de afzuigkap van de keuken van het Paviljoen en wat deurhendels. De kolommen, spanten en kozijnen worden opgeslagen op de campus en zullen later hergebruikt worden.

Wat blijft staan

Niet alles van het Paviljoen verdwijnt: de drie paviljoentjes, de inpandige vijver en de ingang met luifel blijven staan (zie plattegrond hierboven). “Alleen de draagconstructie van de luifel en de ruimte naar de vijver toe blijft over, het wordt eigenlijk een soort afdak. Wat de bestemming hiervan wordt, is nog niet duidelijk”, zegt Ebbers.

Wat ook behouden wordt, is de Newtonboom bij het Paviljoen. “Die behoort tot het erfgoed van de universiteit.”

Demontagehandleiding

Hergebruik van materialen is een prachtig concept, maar hoe sloop je het zó dat je kunt hergebruiken? Hiervoor riep Real Estate Management onder meer de hulp in van de faculteit Built Environment. University lecturer Jan Schevers (Architectural Design and Engineering) raakte via een honorsproject betrokken bij het Paviljoen. “Ze zochten iemand die wilde meekijken naar het architectonische deel. Ik ben erin gedoken en erbij gebleven”, zegt Schevers, die vol enthousiasme vertelt over het gebouw.

“In eerste instantie concentreerden we ons op het stalen 3D frame van Paviljoen NP (waar de bieb en het kinderdagverblijf onder meer zaten, red.) en hoe dat hergebruikt kan worden. Ik ben met studenten gaan zitten in het verlaten Paviljoen en ben ter plekke gaan tekenen. Laptop mee, 3D-model gemaakt. Als je de staalconstructie inkijkt, duizelt het je. En in de loop der jaren is eraan gesleuteld en zijn er dingen aan toegevoegd, dat maakt het een uitdaging.”

Een beetje verliefd

Bij zijn rondgangen door het Paviljoen ontdekte Schevers “heel toffe dingen over hoe het Paviljoen in elkaar zit en eigenlijk ben ik daardoor een beetje verliefd geworden op dit gebouw. ‘Het kan toch niet zo zijn dat dit dadelijk allemaal op de stort belandt’, dacht ik. Gelukkig kan er heel veel hergebruikt worden. Want als je alle zooi weghaalt, blijken er heel mooie dingen te zijn.”

Ik vind het nu een stuk minder erg dat het Paviljoen gesloopt wordt

Schevers heeft veel rondgelopen, getekend, gefotografeerd, gerekend en gemodelleerd in en aan het Paviljoen en dat leverde - in samenwerking met de units Constructief Ontwerpen en Bouwfysica - een demontagehandleiding op. “In dit stappenplan laten we onder meer zien hoe je de stalen draagconstructie van Paviljoen NP op chirurgische punten uit elkaar slijpt, zodat ie in handelbare stukken naar beneden komt, maar daarna ook weer te gebruiken is.”

Ook de betonnen liggers en kolommen van het Paviljoen kunnen hergebruikt worden. “Toen we er helemaal indoken, zagen we dat er destijds bij de bouw van het tijdelijke pand, al circulair gedacht is”, zegt Schevers. “De betonnen liggers zijn met enorme bouten aan elkaar geschroefd. Als je die loshaalt, kun je alles opnieuw gebruiken.” Natuurlijk nadat de draagkracht van de balken getest wordt.

Lotsbestemming

Na zijn nadere kennismaking met het Paviljoen heeft Schevers inmiddels vrede met de sloop van het gebouw. “Het Paviljoen is destijds neergezet als een tijdelijk noodgebouw, nu vervult het eindelijk zijn lotsbestemming. Ik heb er heel veel vertrouwen in dat we mooie dingen kunnen doen met de materialen die eruit komen. Ik vind het nu een stuk minder erg dat het Paviljoen gesloopt wordt.”

Deel dit artikel