door

Eindhoven aan zee

13/11/2025

Voor Pieter Pauw blijft het als watersportliefhebbende Noord-Hollander een vreemde gewaarwording: deze stad zonder noemenswaardig water. Natuurlijk, de Dommel kabbelt lieflijk door Eindhoven en langs de campus, maar erop varen kan niet. Op het Wilhelminakanaal is vrachtvaart mogelijk, maar alleen voor kleine en ondiepe vrachtschepen.

Zonder dijken staat 55 procent van het land onder water. Veel meer nog aan het einde van de eeuw, als we de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen niet razendsnel naar beneden gaan brengen. En zelfs dan komt Eindhoven niet hypothetisch aan zee te liggen, want het ligt momenteel 20 meter boven NAP.

Momenteel stoot de scheepvaart ongeveer 3 procent van de wereldwijde broeikasgasemissies uit – en die emissies stijgen jaar op jaar. Ook deze sector zal naar net zero-emissies (netto nul uitstoot) moeten, misschien al in 2050. Aangezien schepen tientallen jaren meegaan, moet de sector dus nu al inzetten op emissievrije schepen – of accepteren dat schepen of onderdelen afgeschreven moeten worden voor het einde van hun levensduur.

De TU/e doet nog weinig onderzoek voor of over de maritieme sector, terwijl docenten én studenten wel al veel ervaring hebben met hightechverduurzaming van andere vormen van mobiliteit. Denk aan batterijen en brandstofcellen, productie, opslag en conversie van nieuwe brandstoffen, powerelectronics, ICT-toepassingen, en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Ik ben ervan overtuigd dat de TU/e veel meer kan betekenen bij het tegengaan van klimaatverandering door deze sector, die bijna volledig afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Ik zie alvast één lichtpuntje: geheel tegen de voldongen geografische feiten in, gaan de EnergyDays op donderdag 27 november over net zero shipping. Met sprekers van de onderzoeksinstituten TNO en MARIN, de TU Delft, scheepsbouwer Damen, de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders én van de TU/e zelf. 

De noodzaak tot snelle en rigoureuze innovatie biedt nog veel meer kansen voor de TU/e. Laten we het daarom omdraaien: komt de zee niet naar Eindhoven, dan komt Eindhoven wel naar de zee.

Pieter Pauw is assistant professor bij de groep Technology, Innovation and Society. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.

Deel dit artikel