Het Limbopad was ooit het bekendste olifantenpaadje van de TU/e, vernoemd naar de horden studenten uit het Limburgse die in de vroege ochtend dauwtrappend hun weg vonden naar de collegezalen. Olifantenpaadjes, ook wel paadjes der burgerlijke ongehoorzaamheid genoemd, vormen een stil protest tegen planologen en stedenbouwkundigen die geen rekening houden met gebruikers. Mensen willen nu eenmaal via de kortste weg van A naar B, ook als dat betekent dat ze buiten de gebaande paden om moeten gaan. En daar blijkt geen bordje ‘Grasveld niet betreden’ tegen opgewassen.

Als je erop let, zie je overal olifantenpaadjes, niet alleen in fysieke zin, maar ook in cognitieve en sociale zin. Het is zonde om tijd en energie te verspillen aan omslachtige procedures, onbelangrijke beslissingen en ongewenste sociale situaties. Vandaar dat mensen geen gebruiksaanwijzingen lezen, wekelijks gedachteloos dezelfde boodschappen in het winkelkarretje leggen, en soms liever achteraf sorry zeggen dan vooraf toestemming vragen. Gemakzuchtige kuddedieren zijn we, maar wel van het intelligente soort.

Wat niet werkt, raakt in onbruik. Wat wel werkt, wordt gemeengoed. Daar kun je tegen vechten, dat kun je negeren, óf je kunt het gebruiken. Een goede ontwerper bestudeert de gebruiker van het vorm te geven product, plan of besluit en zorgt dat het ontwerp aansluit bij de ingesleten gedragspatronen of daar tenminste een beter alternatief voor biedt.

Dat het Limbopad destijds werd verhard, wijst erop dat iemand heeft opgelet en het olifantenpaadje op waarde heeft geschat. Er zijn vast meer olifantenpaadjes op de campus die geasfalteerd kunnen worden.

Josette Gevers, UD Work & Organisational Psychology, capaciteitsgroep Human Performance Management