Bas Bloem. Foto | Bart van Overbeeke

Holstlezing zeer toegankelijk én humoristisch

De Nijmeegse hoogleraar en Parkinson-expert Bas Bloem verzorgde gistermiddag een zeer toegankelijke en humoristische Holstlezing, waarbij hij de zaal geregeld aan het lachen kreeg. Zijn boodschap was echter duidelijk: zie de Parkinson-patiënt als partner bij de aanpak van zijn aandoening en laat technologie hierbij niet een doel op zich zijn.

In de 38 voorgaande Holstlezingen zal het niet zijn voorgekomen dat een sketch van het Britse comedygezelschap Monty Python aan de toehoorders werd getoond om belangrijke punten uit het betoog te illustreren. Voor de enthousiaste redenaar Bloem, die sinds 2002 aan het Radboudumc leiding geeft aan het Parkinson Centrum Nijmegen (ParC), lijkt het dé manier om zijn boodschap over te brengen. In de sketch wordt een operatieruimte helemaal volgestouwd met apparatuur, waardoor de patiënt letterlijk uit beeld raakt. Als die uiteindelijk toch op operatietafel is beland en vraagt wat zij kan doen, zegt John Cleese: “Doet u maar niets, daar bent u niet voor gekwalificeerd.”

Het zijn net deze twee zaken, het onzinnig gebruik van technologische mogelijkheden en het negeren van de patiënt, die voor neuroloog Bloem volledig uit den boze zijn bij zijn onderzoek naar de meest adequate behandelmethodes voor Parkinson-patiënten.

Bloem: “Betrek de patiënt direct bij de behandeling. Zij zijn een bron van kennis en hebben vaak het antwoord op de vragen waar andere patiënten mee rondlopen.” Op een filmpje toont Bloem een man die latjes op de vloer getimmerd had en daardoor weer in staat was om te lopen. Bij Parkinson-patiënten is vaak sprake van freezing: ze zijn niet meer in staat om stappen te zetten. Uit onderzoek bleek dat ze dat wel weer kunnen wanneer ze over een obstakel moeten stappen of als ze een trap af moeten lopen.

“Het was fascinerend om te zien dat we dat traploop-effect ook konden bereiken door op een plat oppervlak een tekening te maken die de illusie gaf dat het een trap was.” Om dat effect ook buiten te kunnen toepassen ontwikkelde Bloem met zijn team de zogeheten Cue Shoe, die met gebruik van laser  de illusie schept dat er over een obstakel gestapt moet worden. “Ook met Google Glass zijn we op dit vlak aan het experimenteren”, zegt Bloem.

Kennisdeling is een heel belangrijk aspect in de aanpak van Bloem. Tussen patiënten onderling en met hun behandelaars, maar ook tussen de diverse medisch specialisten. Bloem: “Een dokter die werkt op een eiland is de grootste bedreiging voor de medische gezondheidszorg.” Inmiddels is door het centrum van Bloem ParkinsonNet opgezet en ParkinsonTV. Jaarlijks worden er veel congressen georganiseerd en deze specifieke aanpak wordt inmiddels geëxporteerd naar het buitenland. “In de Duitse regio Niederrhein wordt er al mee gewerkt en ook in de Verenigde Staten is er veel interesse voor”, aldus Bloem.

De Nijmeegse neuroloog is er van overtuigd dat zijn aanpak gaat leiden tot het teruglopen van de zorgkosten van Parkinson-patiënten. Om die bewering te onderbouwen loopt er inmiddels een pilotproject, waarbij wordt samengewerkt met zorgverzekeraars.

Met onder meer Philips werkt Bloem samen aan de technologische mogelijkheden die er zijn om patiënten op afstand direct bijstand en zorg te kunnen verlenen. Bloem ziet het als het in ere herstellen van het oude huisbezoek van een arts, iets wat nu door tijdgebrek nauwelijks nog plaatsvindt. Voor de patiënt wordt een omgeving gecreëerd waarbij hij thuis zorg krijgt en waarbij het ook duidelijk is wanneer hij naar het ziekenhuis zou moeten komen. 

Een extraatje voor de toehoorders was nog de onthulling van Bloem dat veel van de Russische machtshebbers van nu, van Poetin tot Medvedev, wellicht op latere leeftijd Parkinson zullen ontwikkelen. Op veel YouTube-filmpjes was te zien hoe die allemaal hun rechterarm stijf tegen het lichaam houden en alleen een zwaaibeweging maken met hun linkerarm. Volgens Bloem een vroege indicatie voor de aandoening. "Maar het kan natuurlijk ook zijn dat ze als oud-KGB'ers allemaal geleerd hebben om hun rechterhand altijd bij hun revolver te houden", vertelt hij lachend.

Deel dit artikel